Ν. Λυγερός
Ο σταθμός είχε γεμίσει κόσμο. Τα κομμάτια και τα πιόνια ήταν πολύ περισσότερα για να παιχθεί μια μόνο παρτίδα. Αναρωτήθηκαν ο Δάσκαλος και ο μαθητής αν το τραίνο θα επαρκούσε για να τους μεταφέρει. Επίσης δεν μπορούσαν να ξεχάσουν το γεγονός ότι στο σκάκι, η ανταλλαγή χαρακτηρίζεται από τα νεκρά πιόνια και κομμάτια κι αν δεν το έδειχνε ο λαός, όλοι τους καταλάβαιναν ότι αυτό το ταξίδι δεν θα ήταν όπως όλα τα άλλα. Μερικοί κάτοικοι κουβαλούσαν όλα τα υπάρχοντά τους και το εισιτήριό τους δεν περιέγραφε την επιστροφή, σε βαθμό που αναρωτιόντουσαν αν είχε και κάποιο νόημα. Πάντως το κρατούσαν στο χέρι τους, όπως κάποτε αγόραζαν κουπόνια. Αυτό το τραίνο ήταν διαφορετικό. Αυτό ήταν το μόνο σίγουρο σκέφτηκε ο μαθητής, δίχως να το πει στον Δάσκαλο για να μην διακόψει την σκέψη του την ώρα της ανάλυσης. Τελικά αυτό έγινε από τη φωνή του σταθμάρχη που προειδοποίησε τους επιβάτες για τον ερχομό του τραίνου.
Απογευματινή διαδρομή
Ν. Λυγερός
Ο κόσμος είχε έρθει από όλες τις περιοχές. Ήταν όλοι μαζεμένοι και περίμεναν το ίδιο τραίνο. Λες και ήταν το τελευταίο στο μυαλό τους. Δεν είχαν φύγει. Τους είχαν διώξει. Και αυτό το έγκλημα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ονομάστηκε ανταλλαγή πληθυσμού. Ο μαθητής σκέφτηκε εκείνη τη στιγμή μέσα σ’ όλο αυτό το θόρυβο τη στρατηγική ανάλυση της Συνθήκης της Λωζάννης κι αναρωτιόταν ποιοι από αυτούς τους επιβάτες είχαν διαβάσει τα άρθρα της, για να καταλάβουν πώς θα επηρέαζε τη ζωή τους για δεκαετίες. Μπορεί και να μην είχε πια σημασία αυτό το ερώτημα, διότι τώρα δεν ήταν πια στη Βιβλιοθήκη με το Δάσκαλο, αλλά στον Σταθμό του τραίνου με τον λαό που τόσο αγαπούσε και τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Έβλεπε πια τις επιπτώσεις πάνω στους ανθρώπους των νοητικών σχημάτων που είχε αναδείξει ο Δάσκαλός του μέσω της δομής της Συνθήκης. Πόσο ανθρώπινες θα ήταν οι επιπτώσεις δεν μπορούσε να το φανταστεί την ώρα της διδασκαλίας και σ’ αυτό το στάδιο κατάλαβε γιατί ο Δάσκαλος τον είχε φέρει σε αυτό το χρονικό σημείο που έμοιαζε με κόμβο.
