Ν. Λυγερός
Όσοι βλέπουν το Βυζάντιο μόνο και μόνο από το πρίσμα της Άλωσης του 1453, ξεχνούν θελημένα ή όχι τους έντεκα αιώνες που αποτελούν παγκόσμιο ρεκόρ διάρκειας μιας ανθρώπινης υπερδομής, ξεχνούν ότι το βυζαντινό πνεύμα συνεχίζει να ζει μέσα στις εκκλησίες, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ξεχνούν ότι η Άλωση δεν είναι οριστική. Κι αν άκουγαν το πιο διάσημο ποντιακό άσμα, που είναι βέβαια αφιερωμένο στην Πόλη, θα καταλάβαιναν ότι τα σύμβολα λένε περισσότερα απ' όσα κατανοούν. Έτσι κι εμείς αυτό που θαυμάζουμε στις 29 Μαΐου κάθε χρόνου από τότε που υπάρχουμε είναι ότι οι δικοί μας δεν ξέχασαν ακόμα και μετά από αιώνες κατοχής. Κανένας Έλληνας δεν στέκεται αδιάφορος μπροστά στο μεγαλείο της Αγίας Σοφιάς κι ο καθένας επιθυμεί τη λειτουργία του πιο συμβολικού μας ναού. Δεν μιλούμε για μια παλιά επιθυμία που άλλοι θα την χαρακτήριζαν ως ουτοπική. Αλλά για μια θεμελιακή μελέτη μέσω της Χρονοστρατηγικής, όπου βλέπουμε το ρόλο των κάστρων, τη σημασία του περάσματος, το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το παίγνιο του Ελληνισμού και την αξία της πίστης. Ο Ελληνισμός αν δεν είχε αδιανόητους στόχους, θα ήταν νεκρός προ πολλού. Επιπλέον δεν υπάρχει κανένας λόγος που δικαιολογεί την ύπαρξη κατεχομένων στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Έτσι όλα αυτά είναι θέμα χρόνου κι αν θυμηθούμε ότι οι Ισπανοί έκαναν έξι αιώνες να απελευθερωθούν από το βάρβαρο ζυγό, τότε μπορούμε να σκεφτούμε το μέλλον μ' έναν διαφορετικό τρόπο που δεν έχει καμία σχέση με τα συμβατικά των κοινωνιών που θεωρούν πάντα ότι τίποτα δεν αλλάζει, ενώ η ιστορία της Ανθρωπότητας αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο. Κι αν σκεφτούμε ότι ο Ελληνισμός είναι το δώρο του Χρόνου στην Ανθρωπότητα, τότε μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τη μνήμη μέλλοντος που απελευθερώνει τους πάντες από τα πάντα.
