Ρίζια Ν. Έβρου

Ρίζια Ν. Έβρου

Γενικά

Τα Ρίζια βρίσκονται στο Βόρειο τμήμα του Νομού Έβρου περίπου 20 χιλιόμετρα βορείως της Ορεστιάδας. Το χωριό αριθμεί περί τους 1700 κατοίκους, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι αγρότες. Πηγή ζωής αλλά και ομορφιάς αποτελεί ο ποταμός Άρδας που ρέει παραπλεύρως του χωριού. Το κλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμοκρασίες κατά τους χειμερινούς μήνες και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι. Το φθινόπωρο και η άνοιξη είναι οι καλύτερες εποχές, από άποψη θερμοκρασίας, για να επισκεφθεί κάποιος τα Ρίζια. Το Νοέμβριο και συγκριμένα στις 8 του μηνός γιορτάζει το χωριό, αφού η εκκλησία του είναι αφιερωμένη στους Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ. Πλήθος κόσμου συρρέει στο Ναό κάθε χρόνο, διότι εκεί βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα του Αρχιστράτηγου Μιχαήλ, δωρεά των κρεοπωλών του Κάραγατς το 1825. Επίσης, κάθε χρόνο στις αρχές Αυγούστου, διοργανώνεται στην παραλία του Άρδα η γιορτή καλαμποκιού με μουσικοχορευτικές και άλλες εκδηλώσεις.

Η Ιστορία των Ριζίων στην αρχαιότητα

Τα Ρίζια (με αυτό το όνομα) είναι ένα χωριό με ιστορία περίπου 200 χρόνων. Ωστόσο ανασκαφές στην τοποθεσία Άγιος Νικόλαος ή Τσάγια, περιοχή η οποία βρίσκεται 600 μέτρα βορειοανατολικά του χωριού, δείχνουν πως κατοικήθηκε πολύ νωρίτερα. Συγκεκριμένα στην περιοχή ανακαλύφθηκαν υπολείμματα οικισμού της πρώιμης εποχής του Σιδήρου (9ος – 8ος αιώνας Π.Χ.), κύριο χαρακτηριστικό του οποίου ήταν τα μεγαλιθικά μνημεία που λαξεύονταν σε φυσικούς ογκόλιθους. Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν ύστερα από διαπίστωση της αναγκαιότητας τους από την Αρχαιολογική εταιρία, από τον Ε. Πεντάζο. Στην ίδια θέση υπήρχε τύμβος με διάμετρο 30 και ύψος 7 μέτρα. Με τη διάνοιξη δοκιμαστικών ανασκαφικών τομών κατά τα έτη 1987-1989, διαπιστώθηκε ότι ο τύμβος ήταν ταφικός και είχε κατασκευαστεί με χώματα και υλικά του οικισμού. Η επίχωση του τύμβου περιείχε άφθονη κεραμική με εγχάρακτη, ραβδωτή και εμπίεστη διακόσμηση, πήλινα σφοντύλια, είδωλα κ.α. στη βάση του τύμβου και σε διάφορα σημεία εντοπίστηκαν δάπεδα από πηλό που ανήκαν σε πασσαλόπηκτα σπίτια του οικισμού. Η ύπαρξη σπιτιών ενισχύεται και από την εύρεση απορριμματικών λάκκων οι οποίοι θα κατασκευάστηκαν αρχικά ως αποθηκευτικοί. Τέτοιες κατοικίες δεν εντοπίστηκαν μέχρι τώρα, αλλά σύμφωνα με τις ανασκαφικές ενδείξεις πρέπει να ήταν κατασκευασμένες με πασσάλους, κλαδιά και πηλό, όπως αυτές που είναι γνωστές από ανασκαφές της γειτονικής Βουλγαρίας.

Στη Βουλγαρία βρίσκονται αυτές οι κατοικίες κατά 0,60 μ. μέσα στο φυσικό έδαφος. Η εστία στο εσωτερικό τους βρίσκεται πάντοτε στη δυτική πλευρά, ενώ ο φούρνος και οι λάκκοι για την αποθήκευση βρίσκονται σε γειτονικό χώρο εξωτερικά των κατοικιών.

Η κεραμική που προέρχεται από τα Ρίζια έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την κεραμική που προέρχεται από τους τύμβους και τους τάφους της Ρούσσας. Στο νοτιοανατολικό τμήμα και κοντά στην περιφέρεια του τύμβου εντοπίστηκε ορθογώνιος λάκκος με ψημένα τα τοιχώματά του από τη φωτιά και με έντονα ίχνη της καύσης του νεκρού. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν θραύσματα γυάλινων αγγείων, σιδερένια καρφιά, πήλινο πινάκιο και δύο χάλκινα νομίσματα από τα οποία το ένα είναι της Αδριανουπόλεως, εποχής Σεπτίμιου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.). Στην κύρια όψη του νομίσματος εικονίζεται προτομή του Αυτοκράτορα , ενώ στην άλλη εικονίζονται καθιστοί οι τρεις ποταμοί της περιοχής Έβρος, Άρδας, Τούνζας και υπάρχει επιγραφή «Αδριανοπολιτών» (ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Δ.Τριαντάφυλλος – Δ. Τερζοπούλου).

Η περιοχή του οικισμού με εκτάσεις κατάλληλες για καλλιέργεια, ο ευρύτερος χώρος του Έβρου και του Άρδα που γνώρισε μετακινήσεις φυλών και διασταυρώσεις πολιτισμών μαζί με τις συχνές παλαιότερα πλημμύρες και προσχώσεις του ποταμού, ήταν τα στοιχεία που οδήγησαν στην επιλογή της θέσης με στόχο τον εντοπισμό διαδοχικών πολιτιστικών φάσεων, ως την χαλκολιθική και Νεολιθική εποχή. Πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε ανασκαφική έρευνα σε οικισμό της πρώιμης εποχής του Σιδήρου στο χώρο της Δυτικής Θράκης. Αξίζει να αναφερθεί ότι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν και σε άλλα μέρη της Θράκης και του Έβρου όπως: στο σπήλαιο Μαρώνειας και στις ακροπόλεις Αγίου Γεωργίου και Εργάνης, οι ανασκαφές στη Ρούσσα, Κοτρωνιά, Προσκυνητές Ροδόπης και στο Νεοχώρι Ξάνθης του Δ. Τριαντάφυλλου, οι ανασκαφές του Δ. Μάτας στο Μικρό Βουνί και στο Βρυχό Σαμοθράκης και τέλος η ανασκαφή της Μάκρης και οι εθνοαρχαιολογικές έρευνες στη Σαρακηνή Ροδόπης του Ν. Ευστρατίου. Ο μεγαλιθικός προϊστορικός πολιτισμός του Έβρου είναι ένα σπάνιο μνημειακό σύνολο για την περιοχή της Νότιας Βαλκανικής. Αποτελεί μια τοπική ιδιομορφία που δεν απαντάται τόσο οργανωμένα στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο ενώ και σε σχέση με την Ευρώπη, η πυκνότητά του σε λαξευτά βραχογραφήματα μόνο με την Valcamonica της βόρειας Ιταλίας θα μπορούσε να συγκριθεί. Πολλοί είναι εκείνοι που τονίζουν ότι οι ανασκαφές θα έπρεπε να συνεχιστούν για να συμπληρωθούν όλα τα κενά που δεν επιτρέπουν την ανασύνθεση της ζωής του ανθρώπου κατά τη διάρκεια των διαφόρων περιόδων της προϊστορίας.

Τα Ρίζια είναι ένα πολύ παλιό χωριό με ιστορία πολύ λίγο γνωστή σε μας τους νεώτερους. Aνήκαν διοικητικά στην Αδριανούπολη και ήταν ένα από τα δύο χωριά (σε σύνολο δεκαεννέα χωριών) που είχε Ελληνικό όνομα. Το χωριό καταστράφηκε τελείως κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου. Σπίτια, σχολεία και εκκλησία κάηκαν ή ανασκάφηκαν εκ θεμελίων. Τούρκοι κομιτατζήδες συνέλαβαν τον μουχτάρη του χωριού Κωνσταντίνο, τον βασάνισαν ποικιλοτρόπως, του αφαίρεσαν τα δόντια και τον πέταξαν σε ένα φρεάτιο. 16 οικογένειες διέφυγαν στην Ελλάδα μετά από επανειλημμένες επιθέσεις των Τούρκων τον Φεβρουάριο του 1914.

Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη του χωριού από το 1800.Στην παλιά εκκλησία του χωριού , πριν την ίδρυση της, υπήρχε νεκροταφείο ,όπου όλες οι επιτύμβιες πλάκες είχαν χρονολογίες από το 1800 ως το 1850. Έτσι σκάβοντας οι άντρες του χωριού και ανοίγοντας θεμέλια για την παλιά εκκλησία έβρισκαν ταφόπετρες με αυτές τις χρονολογίες. Για παράδειγμα βρέθηκε μια ταφόπετρα με επιγραφή που αναφέρει ότι η Ελένη του Γιάνκου απεβίωσε τον Αύγουστο του 1835. Πολλές από αυτές τις πλάκες πιθανόν να υπάρχουν και σήμερα. Ακόμη άντρες από το κρεοπωλείο του Κάραγατς έκαναν δώρο στην εκκλησία του χωριού μια εικόνα του 1815 που απεικονίζει τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ και υπάρχει μέχρι σήμερα. Η εικόνα αυτή λέγεται πως είναι θαυματουργή γι' αυτό και κάθε χρόνο στις 8 Νοεμβρίου που γιορτάζει η εκκλησία του χωριού συρρέει πλήθος πιστών για προσκύνημα.

Στα Ρίζια δεν υπήρχαν πρόσφυγες. Οι πιο παλιοί θυμούνται μόνο 12 οικογένειες. Άλλη πληροφορία αναφέρει ότι παλιά υπήρχαν στο χωριό 30 οικογένειες Χριστιανών και 30 οικογένειες Τούρκων. Το χωριό τότε κατοικούνταν από ντόπιους κατοίκους, όχι από Πόντιους, Αρβανίτες ή Γκαγκαβούζηδες. Αλλά αργότερα ήρθανε 18 οικογένειες, από την Ανδριανούπολη και το Κάραγατς .Επίσης γύρω στα 1920 ήρθαν στο χωριό πέντε άτομα ως χωροφύλακες, πήραν γυναίκες από τα Ρίζια, και δημιούργησαν οικογένειες.

Το 1890 ήρθε για πρώτη φορά παπάς στο χωριό, ο παπα-Αδάμης. Ως τότε ερχόταν ένας παπάς από την Αδριανούπολη. Το χωριό, για κάποια περίοδο, ονομαζόταν Νταουτζιάρα . Το σημερινό όνομα όμως του χωριού, παραμένει ακόμη και σήμερα ένα μυστήριο, καθώς κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα από πού προήλθε. Υπάρχουν λοιπόν 5 εκδοχές: Η πρώτη εκδοχή υποστηρίζει ότι προέρχεται από την παραγωγή ρυζιού, εξ’ ού και η ονομασία Ρύζια. Συγκεκριμένα στην περιοχή Αετόλοφος υπήρχε μία πηγή που τα νερά της κάλυπταν όλη την τοποθεσία από τη συγκεκριμένη περιοχή έως την περιοχή του χωριού με αποτέλεσμα την καταλληλότητα του εδάφους για την καλλιέργεια ρυζιού. Όταν σταμάτησε η καλλιέργεια ρυζιού άλλαξε και η ορθογραφία του ονόματος του χωριού σε Ρίζια. Η 2η εκδοχή υποστηρίζει ότι το χωριό κτίστηκε δυο φορές κατά την εποχή της τουρκοκρατίας και κάηκε και τις δυο φορές από τους Τούρκους! Έτσι οι κάτοικοι του χωριού αποφάσισαν να το ονομάσουν Ρίζια για να ριζώσει, όπως κι έγινε. Η 3η εκδοχή προκύπτει από την ύπαρξη πλούσιων ριζωμάτων στις όχθες του ποταμού Άρδα. Η 4η εκδοχή τελευταία υποστηρίζει ότι το χωριό πήρε το όνομα του από τον Ιταλό μεγαλογαιοκτήμονα Richi, ο οποίος είχε στην κατοχή του όλη την περιοχή των Ριζίων και έτσι της έδωσε το όνομα του. Η 5η και τελευταία υποστηρίζει ότι το όνομα Ρίζια δόθηκε από κάποιο Ιταλό πρόξενο, τον Βερνάτσιο, ο οποίος όταν ερχόταν στην περιοχή για να δει τα χωράφια του αποκαλούσε το χωριό με την ιταλική του ονομασία, δηλαδή Ρίζια. Ο σημερινός τρόπος γραφής του ονόματος του χωριού πάντως είναι Ρίζια.

Στα πρώτα χρόνια του χωριού, λοιπόν, γύρω στο 1800 υπήρχαν μόνο 30 σπίτια Τούρκων και 30 σπίτια χριστιανών. Οι Τούρκοι είχαν φιλικές σχέσεις με τους κάτοικους Στο χωριό οι κάτοικοι δεν είχαν ούτε περιουσίες ούτε βοϊδάμαξες , ούτε ζώα, ούτε δουλειές και έτσι αναγκάζονταν να δουλεύουν στα δυο μεγάλα τούρκικα τσιφλίκια για μια μπουκιά ψωμί. Η εργασία που αναλάμβαναν ήταν πολύ δύσκολη. Δεν υπήρχαν τα σύγχρονα γεωργικά μηχανήματα , παρά μόνο ξύλινα εργαλεία με τα οποία δούλευαν στους κάμπους και έσπερναν μόνο καλαμπόκι. Από αυτές τις εργασίες δεν έπαιρναν χρήματα παρά μόνο λίγο φαγητό για να συντηρούν τις οικογένειες τους. Την ώρα της εργασίας οι Τούρκοι έδιναν στους εργάτες γεύμα με την ονομασία τσορμπάς που αποτελούνταν από διάφορα φαγητά ( φασόλια, φακές, ρεβίθια). Δούλευαν μόνο οι μεγάλοι σε ηλικία .Πολλοί μάλιστα δούλευαν στα αμπέλια της Αδριανούπολης. Από το 1904 που έγινε ο δρόμος Αδριανούπολη–Ορκαχιοϊ άρχισαν να δουλεύουν και οι νεότεροι στα αμπέλια των πλούσιων Τούρκων. Η ζωή τους όμως, πριν από την δημιουργία του δρόμου ήταν απελπιστική. Παρόλα αυτά επιβίωσαν, και με το πέρασμα των χρόνων κατάφεραν να φτιάξουν ένα εξαιρετικά όμορφο χωριό. Τα Τσιφλίκια τα διοικούσαν Τούρκοι. Στα Ρίζια οι Τσελεμπήδες είχαν στην κατοχή τους 4000 στρέμματα. Τα πράγματα, όμως ξεκίνησαν να αλλάζουν το 1880 όταν οι γεωργοί αρχίζουν να αποκτούν ζώα και να σπέρνουν τα χωράφια με το ξύλινο αλέτρι. Το 1920 αρχίζουν να καλλιεργούν τα χωράφια (μπαϊρια) χρησιμοποιώντας τα σιδερένια άροτρα. Στη δεκαετία 1930-40 αναφέρεται και η εκτροφή κουκουλιών (σηροτροφεία). Ακόμη καλλιεργούνταν καπνά ως επί το πλείστον για προσωπική χρήση και όχι για εμπόριο. Γύρω στα 1935-36 απαγορεύθηκε η καλλιέργεια και δόθηκε εντολή να καταστραφούν ή να παραδοθούν στην αστυνομία με αποτέλεσμα να καούν πολλά χωράφια με καπνά στην περιοχή του Αϊ Νικόλα. Άλλες καλλιέργειες ήταν το ζαχαροκάλαμο, η σκούπα, το βαμβάκι, το σουσάμι κ.τ.λ.

Η Ρωσία λίγα χρόνια πριν, το 1876 κήρυξε πόλεμο με την Τουρκία . Από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία έφτασαν οι Ρώσοι και στο χωριό κυνηγώντας τους Τούρκους. Όταν ήρθαν οι Ρώσοι στα Ρίζια είχαν καλές σχέσεις με τους ντόπιους. Μόνο τότε μπόρεσαν οι Ριζιώτες να αποκτήσουν τα πρώτα τους ζώα και κάρα ,αφού τα άφηναν πίσω τους οι κυνηγημένοι Τούρκοι. Οι Ρώσοι στρατιώτες προχώρησαν στη Ρουμανία και στην Βουλγαρία και έφτασαν μέχρι έξω από την Κωνσταντινούπολη.

Τότε οι Τούρκοι της Βουλγαρίας έφυγαν από το Σβίλενγκραδ προς την Αδριανούπολη με 100 βοϊδάμαξες. Μια άλλη ομάδα ερχόταν από την Αδριανούπολη ξεγυμνώνοντας στο πέρασμα τους όλα τα χωριά . Οι Καραγατσιανοί, οι Καστανιώτες και οι Ριζιώτες συνεννοήθηκαν να τους αντιμετωπίσουν, όλοι μαζί γιατί αλλιώς θα πάθαιναν τρομερή ζημιά από την τούρκικη αυτή φυλή, τους Τσερκέζηδες. Μόλις οι Έλληνες έμαθαν ότι ερχόταν οι Τούρκοι, έπιασαν το Ηρίντερέ ή Ηριτερκή (η τοποθεσία βρίσκεται 1 χιλιόμετρο μακριά από τα Ρίζια).Όταν Οι Τούρκοι έφτασαν στον Ηρίτερκη, ξέζεψαν τις άμαξες τους για να ξεκουραστούν και να βοσκήσουν τα ζώα. Τη νύχτα περικυκλωθήκανε από τους Έλληνες οι οποίοι το πρωί στέλνουν μήνυμα, λέγοντας τους να παραδοθούν, γιατί ήταν περικυκλωμένοι . Ο αρχηγός των Τούρκων όμως απάντησε ότι οι Τσερκέζηδες χώμα γίνονται δεν παραδίνονται. Περίπου 20 Τούρκοι ανέβηκαν στα άλογα τους για να χτυπήσουν τούς Έλληνες, ενώ αυτοί τους είχαν στήσει ενέδρα. Σκοτώθηκαν τέσσερις περίπου πέφτοντας στην ενέδρα, ενώ οι άλλοι γύρισαν πίσω . Τότε οι δικοί μας όρμησαν στις άμαξες τους .Οι Τούρκοι πανικοβλήθηκαν από την ορμή και τον ηρωισμό των Ελλήνων και έφυγαν. Αμέσως ξεσηκώθηκαν όλοι οι κάτοικοι των χωριών (Ριζιώτες, Καστανιώτες, Γκαγκαβούζηδες) και κυνηγώντας τους Τούρκους κατάφεραν να τους διώξουν από τα ελληνικά εδάφη. Το 1912 η Βουλγαρία , η Ελλάδα και η Σερβία κήρυξαν πόλεμο στην Τουρκία. Οι Τούρκοι μάζεψαν από το χωριό όλα τα ζώα και τις τροφές . Όσα γλίτωσαν τα πήραν οι Βούλγαροι, που πέρασαν τους αιχμαλώτους Τούρκους μέσα από τα Ρίζια. Ήταν περίπου 20000 και όσοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τους σκότωναν επί τόπου. Το 1913 όταν πολεμούν οι Έλληνες με τους Βουλγάρους, οι Τούρκοι ξανάρχονται. Έχουν στο στρατό τους και Άραβες που λεηλατούν, βιάζουν και σκοτώνουν. Οι Τούρκοι που έμειναν παλιά στα Ρίζια, ξανάρχονται και παίρνουν πίσω τις περιουσίες τους, καίγοντας αυτούς που τις είχαν. Το 1918 με το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου δόθηκε στην Ελλάδα η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη. Το 1919 ήρθε στα μέρη μας ο Γαλλικός Στρατός και το 1920 ο Ελληνικός στρατός με ένα τάγμα τσολιάδων. Από το 1921 ως το 1925 υπήρχε επιδημία κοκίτη στο χωριό. Καθημερινά πέθαιναν 2-3 παιδιά. Στο κοινοτικό κατάστημα του χωριού υπάρχουν έγγραφα που μαρτυρούν ότι τα έτη 1920-1933 τα χωριά, Καναδάς, Άρζος, Κέραμος, Φυλάκιο και Χανδράς ανήκαν στην επικράτεια των Ριζίων, τα οποία τότε ήταν δήμος. Το 1933 πλημμύρισαν περισσότερα από 30 σπίτια, επειδή ένα ρέμα κατέβασε πολύ νερό. Το 1936 όταν ο Μεταξάς ίδρυσε την Ε.Ο.Ν., υπήρχαν στα Ρίζια 60 φαλαγγίτες και 20 πρόσκοποι που φορούσαν μπλε ρούχα.

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής οι Ριζιώτες ήταν ενωμένοι και δεν υπήρχαν Γερμανόφιλοι ή συνεργάτες των Γερμανών . Αυτή η ιστορία διασώθηκε από στόμα σε στόμα και είναι η πολύτιμη κληρονομιά τους. Το 1945 κάτοικοι των Ριζίων άρχισαν να φεύγουνε στα βουνά μετά την απελευθέρωσή τους από τις κατοχικές δυνάμεις του Χίτλερ. Πολλοί, γύρω στα 40-50 άτομα έφυγαν και συγκεντρώθηκαν στη Σερβία, όπου ίδρυσαν ένα στρατόπεδο με την ονομασία Μπουλκές. Εκεί εκπαιδεύονταν για να έρθουν σε επαφή λίγο καιρό μετά, με τους Έλληνες που ζούσαν, εδώ. Το 1946 έφυγαν ακόμα 6 άτομα από τα οποία οι δύο πιάστηκαν από την αστυνομία.

Οι ποινές όσων καταδικάζονταν ξεκινούσαν από 3 χρόνια φυλάκιση μέχρι και ισόβια και έτσι πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν, ενώ άλλοι εξορίστηκαν στα νησιά Γυάρο και Μακρόνησο. Οι πιο πολλοί κατέφυγαν στα βουνά και έτσι άρχισε ο ανταρτοπόλεμος, ο πιο τρομερός εμφύλιος στην ιστορία της Ελλάδας. Τα ανταρτικά σώματα αποτελούνταν κυρίως από κομμουνιστές, οι οποίοι μετά το 1945 δεν υπάκουαν στους νόμους του κράτους. Οι κάτοικοι βρίσκονταν σε απόγνωση, γιατί είχαν να αντιμετωπίσουν πλέον όχι μόνο το κράτος αλλά και τους αντάρτες. Μια διμοιρία στρατού ήρθε στο χωριό και με διμοιρίτη τον Κωνσταντινίδη Αθανάσιο δημιουργήθηκαν τα Τ.Ε.Α. Οι άντρες από 16-18 χρονών έκαναν πολυβολεία γύρω από το χωριό με συρματοπλέγματα. Το τέλος του πολέμου ήρθε στις 29 Αυγούστου 1949, όταν νικήθηκαν οι δυνάμεις των ανταρτών στα βουνά Γράμμος και Βίτσι. Το 1967 πάλι οι δυνάμεις των ΤΕΑ βρισκόταν στα σύνορα με την Τουρκία όπως και το 1974 με την μόνη διαφορά ότι εγκατέλειψε το χωριό ο άμαχος πληθυσμός και πήγε στα χωριά Μηλιά, Κυπρίνο, Κόμαρα, και Θεραπειό όπως έγινε και το 1987.

To Δημοτικό σχολείο

Όπως λένε οι γηραιότεροι του χωριού, το πρώτο δημοτικό σχολείο υπήρξε το κελί που λειτουργούσε τα έτη 1919-1921. Το 1923 έγινε το πρώτο δημοτικό σχολείο στην τοποθεσία όπου βρίσκεται ο παιδικός σταθμός. Λειτούργησε εκεί για πολλά χρόνια, ώσπου κρίθηκε ακατάλληλο το κτίριο για να λειτουργεί ως σχολείο. Το σχολείο συνέχισε να λειτουργεί στο γυναικωνίτη της εκκλησίας, σε σπίτια, αποθήκες και μαγαζιά, μέχρι το 1956-57 οπότε και έγινε το σημερινό σχολείο. Πρέπει να αναφερθεί επίσης ότι το σχολείο χτίστηκε σε δύο δόσεις. Το σημείο όπου βρίσκεται το δημοτικό σχολείο ήταν το Τούρκικο νεκροταφείο και γύρω απ’ αυτά τα οικόπεδα ήταν ο Τούρκικος Μαχαλάς. Όλα αυτά πέρασαν οριστικά στα χέρια των κατοίκων του χωριού μετά το 1941. Μάλιστα κατά την περίοδο που το σχολείο λειτουργούσε στην εκκλησία και επειδή η εικόνα των Ταξιαρχών που υπάρχει εκεί λέγεται πως είναι θαυματουργή, πολλές οικογένειες που μέλη τους ήταν ψυχικά άρρωστοι, πήγαιναν τους αρρώστους στην εκκλησία, με την ελπίδα να γιατρευτούν. Πολλοί από αυτούς πράγματι γιατρεύτηκαν με αξιοθαύμαστο τρόπο, ακόμα και σοβαρές περιπτώσεις.

 Πηγή Κειμένων:
Ιστότοπος Ριζίων